Van onze reporter Annette Rijsdam

Op de Facebookpagina Ultrakorte verhalen, een initiatief van Schrijven Magazine waar auteurs hun verhaal kunnen slijpen tot het maar 99 woorden bevat, kwam het idee om een bundel samen te stellen met de 'beste' ultrakorte verhalen. Liefkozend UKV's genoemd.

Er werd een apart hoekje ingericht op Facebook waar de geïnteresseerden terecht konden. Uit alle deelnemers werd unaniem en democratisch een redactie gekozen, want er komt nog veel geregel om de hoek kijken, en bijna een half jaar later is de lancering van de bundel 'Kort en Prachtig' in zicht.

Klein is fijn, maar wel moeilijk.

Een ultrakort verhaal schrijven is niet alleen een kwestie van weinig woorden gebruiken. Ieder woord dat je gebruikt moet zo gekozen zijn dat het volledig in functie staat van het verhaal, je hebt immers maar 99 woorden om het verhaal te vertellen, een setting te creëren en eventueel een boodschap over te brengen.

Ieder begin is belangrijk.

En misschien bij een UKV helemaal. Je hebt geen ruimte om een aanloop te nemen dus moet die eerste zin gelijk raak zijn. Het moet niet alleen de lezer uitnodigen verder te lezen, maar ook prikkelen. Het gevoel 'dit moet je lezen', moet sterker zijn dan het 'zou je dit willen lezen?'. Overigens moet de eerste zin wel in relatie staan tot de rest van het verhaal. Zin 1 kan best pakkend zijn, maar als de overige 15 zinnen helemaal nergens op slaan, is het ook een loze poging.

De enige aanloop die je je kan permitteren is de titel. Daar kan je je eerste slag mee slaan. Ook hier is het belangrijk dat het overeenkomt met de inhoud van het UKV.

Less is more.

Dat geldt in principe bij elk verhaal, maar hier is eigenlijk ieder woord teveel. Nou ja, niet ieder woord want de woorden waar het om gaat horen er wel in. De woorden die er negen van de tien keer uit kunnen zijn bijvoeglijk naamwoorden en bijwoorden. Vulwoordjes zoals maar, en, nog, weer, even, ook, zijn vaak overbodig. Bij mijn tweede redactieronde van 28 Blauwe Violen vloeide de rode strepen door mijn veelgebruikte 'nog' en 'weer'. Ik dacht, nee! En tegenwoordig mis ik ze niet eens.

Ook omschrijvingen en beschrijvingen die niets toevoegen aan het verhaal, kunnen achterwege gelaten worden. Eigenlijk moet je bij een UKV bij ieder woord nadenken 'heeft dit nut?'

Details onder een vergrootglas.

In een UKV vallen foutjes en discrepanties sneller op. Alles is immers in een oogopslag te lezen. Inconsequent gebruik van tijd, wisseling perspectief/ focus personage, een onrealistische wending zijn in een lang verhaal niet bevorderlijk, maar in een UKV slaan ze het gelijk dood.

Vele kleintjes, maken 1 grote.

Ruim veertig auteurs waagden zich aan de bundel. Deeerste vraag was echter, wie bepaalt wat er in de bundel komt? Er moet immers een representatief product voor het UKV naar buiten komen. Al snel werd er een redactie gevormd die zich ging ontfermen over de spelregels, de criteria voor selecte, opmaak van de bundel, contacteren uitgevers en het contact met de auteurs.

Om het overzichtelijk te houden stelde de redactie zelf een UKV samen met daarin de spelregels:

Een Ultrakort verhaal

Heeft een duidelijke titel die de lading dekt.

Begint met een pakkende openingszin die prikkelt, verrast en/of vragen oproept.

Is vanuit een duidelijk perspectief beschreven.

Staat consequent in de juiste tijd.

Bevat realistische dialogen; bestaat uit woorden en zinnen die passen bij de personages en bij de situatie.

Wordt gekenmerkt door helder en correct taalgebruik, heeft een juiste interpunctie. Bevat witregels waar nodig.

Bevat geen overbodige beschrijvingen die de kern niet raken, of woorden die het tempo uit het verhaal halen. Vormt geen lange aanloop naar een clou. Bevat geen clichés en/of onnodige vulstof.

De UKV's die daarbinnen pasten zijn geselecteerd voor de bundel. 16 verhalen haalden uiteindelijk ook de promo- EPub die werd verzonden naar een aantal uitgeverijen, samen met een begeleidende brief waarin werd verteld hoe dit initiatief tot stand is gekomen.

Kroontje op het werk.

Nel Goudriaan, één van de redactieleden, geeft aan dat de bundel een bekroning is op een prachtig project waarin schrijvers die elkaar via een besloten facebookgroep leerden kennen, gezamenlijk tot een uitgeefwaardige bundel zijn gekomen. En dat is zeker een compliment waard.